Rodzice. Ich kluczowym zadaniem jest przygotowanie dzieci do dorosłego życia – mając wpływ na proces wychowania. Posiadane umiejętności wychowawcze powinny sprzyjać budowaniu relacji opartej na zaufaniu i szacunku oraz więzi. W trakcie tego procesu często zastanawiają się, w jaki sposób uchronić dziecko przed zagrożeniami dzisiejszego życia – np. przed używaniem substancji psychoaktywnych, czy przed uzależnieniem od zachowań. „Dziecko, które ma dobre, silne więzi z rodziną, ma dobre poczucie własnej wartości, poradzi sobie z późniejszymi pokusami sięgania po używki” – podkreśla Elżbieta Korona, psycholog Warmińsko-Mazurskiego Ośrodka Adopcyjnego. „Bardzo ważny jest przykład rodziców, czyli to, co się dzieje w domu, to, co dzieci obserwują, radzenie sobie z trudnościami przez rodziców, sposoby rozładowywania napięć, poszukiwania rozwiązań” – dodaje Magdalena Krasnoborska-Wirchanowicz, psycholog z tego samego ośrodka.
To tylko kilka skutecznych porad dotyczących postawy rodzicielskiej, która może minimalizować ryzykowne zachowania u dziecka. Wykryte na wczesnym etapie, dają szansę na odpowiednią korektę. „Każdy rodzic powinien potrafić reagować na sytuacje, które z punktu widzenia rodzica wydają się kryzysowe. Rodzice powinni być uważni na to, co dzieje się z dzieckiem, na emocje, jakie ono przeżywa i nie powinni bać się o tych emocjach rozmawiać” – podkreśla Anna Igielska, koordynator działu profilaktyki w Miejskim Zespole Profilaktyki i Terapii Uzależnień w Olsztynie. „Żeby w tej rodzinie była przestrzeń na to, żeby móc o tym rozmawiać. Żeby był kierowany taki komunikat przez lata, kiedy jest się małym dzieckiem, później nastolatkiem, że kiedy wpadasz w kłopot, to możesz przyjść i możemy wspólnie ten problem rozwiązać” – dodaje psycholog Rafał Zieliński.
Rodzic nie musi posiadać specjalistycznej wiedzy na temat uzależnień i zagrożeń. Jego wartości i normy stanowią potencjał profilaktyczny, który powinien przejawiać się w zdrowych relacjach z dzieckiem, przejawiających się we wsparciu emocjonalnym i obecności zapewniającej poczucie bezpieczeństwa. Profilaktyka zaczyna się w domu – pamiętajmy: w wychowaniu najważniejsza jest proporcja – tyle samo miłości, co wymagań